Στις 15 Μαρτίου 1921, λίγα χρόνια μετά την μεγάλη σφαγή -γενοκτονία των Αρμενίων, λίγο πριν από το μεσημέρι, ο Αρμένιος πατριώτης Soghomon Tehlirian ύστερα από συστηματική παρακολούθηση δέκα ημερών, έκρινε πως έφτασε η κατάλληλη στιγμή να εκτελέσει το σχέδιο του.
Στην οδό Χίντεμπουργκ, σε ένα προάστιο του Βερολίνου, κάνει ανύποπτος την συνηθισμένη του βόλτα ντυμένος ευρωπαϊκά και ακολουθούμενος σε απόσταση μερικών μέτρων, κατά τα μουσουλμανικά έθιμα, από την σύζυγο του, ο οργανωτής του φρικιαστικότερου εγκλήματος στην ιστορία, της εξόντωσης των 1.500.000 Αρμενίων, ο άλλοτε υπουργός Εσωτερικών της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, ο Talat Pascha .
Ο Τεχλιριάν ξεκίνησε από το απέναντι πεζοδρόμιο, διασταυρώνεται με τον Ταλαάτ, τον προσπερνάει και επιβραδύνει το βήμα του. Ξαφνικά γυρίζει πίσω και τον κοιτάζει κατάματα. Το βλέμμα του ήταν ο πόνος μιας ολόκληρης γενιάς. Ο Τεχλιριάν ήταν ήσυχος και η συνείδηση του ήταν ήρεμη. Ο Ταλαάτ έδειξε πως κατάλαβε κάτι, τα βλέφαρα του, όπως διηγήθηκε αργότερα ο εκτελεστής του, τρεμόπαιξαν. Θέλησε να λοξοδρομήσει για να αποφύγει τον άγνωστο διαβάτη, αλλά δεν πρόλαβε. Ο Τεχλιριάν έβγαλε το περίστροφο του και με μια αστραπιαία κίνηση το σήκωσε στο ύψος του κεφαλιού του γιγαντόσωμου Ταλαάτ. Μια σφαίρα ήτα αρκετή. Ο Ταλαάτ βρέθηκε ξαπλωμένος καταγής.
Η γυναίκα του έπεσε λιπόθυμη ενώ ο κόσμος ξεπετάχτηκε στα μπαλκόνια και από τα παράθυρα φωνάζοντας, «πιάστε τον πιάστε τον». Ο Τεχλιριάν έτρεξε να εξαφανιστεί αλλά κάποιος που έρχονταν από την αντίθετη κατεύθυνση κατάφερε να τον συλλάβει. Στην δίκη που έγινε και η οποία συγκέντρωσε το παγκόσμιο ενδιαφέρων, ο Τεχλιριάν απολογούμενος απέρριψε την κατηγορία που του αποδίδονταν με την φράση : «Σκότωσα μα δεν είμαι δολοφόνος».
Το δικαστήριο, μετά από μια δραματική δίκη τον αθώωσε. Η απόφαση αυτή έγινε δεκτή με ανακούφιση από την διεθνή κοινή γνώμη και θεωρήθηκε σαν μια πρώτη δικαίωση στο ανοσιούργημα της αρμένικης γενοκτονίας του 1915-16.
Αλήθεια τι κρίμα που ο Τεχλιριάν δεν πρόλαβε να γνωρίσει την κυρία Ρεπούση και τους τουρκολάγνους Nεοέλληνες. Σίγουρα θα είχε αποφευχθεί όλη αυτή η βία και ο Ταλαάτ θα απαλλάσσονταν πανηγυρικά από τις «ιστορικές συκοφαντίες» περί δήθεν γενοκτονιών καθώς σύμφωνα με όλους αυτούς, οι χριστιανοί περνούσαν «ζωή και κότα» και αναπτυσσόταν συνεχώς μέσα στην «στοργική» Οθωμανική αυτοκρατορία που τους προστάτευε με «μητρικό τρόπο» σαν τα «αγαπημένα» της παιδιά.
Η εμφάνιση της κυρίας Ρεπούση σαν υποψήφια βουλευτής και μάλιστα αριστερού πολιτικού νεόκοπου σχήματος, αφού στην αρχή με εξέπληξε, στη συνέχεια ξεσήκωσε μέσα μου όλες τις ενστάσεις που είχαν αναδυθεί όταν η κυρία αυτή περιέγραψε την σφαγή της Σμύρνης σαν τον γνωστό συνωστισμό. Και αυτό όχι μόνο γιατί πρόσβαλε βάναυσα την μνήμη των προγόνων μου και ιδιαίτερα του παππού μου που μετά την σφαγή της οικογένειας του και τον διασκορπισμό όλων των διασωθέντων συγγενών στα τέσσερα σημεία του οριζόντια κατάφερε με χίλια βάσανα και περιπέτειες να καταφύγει στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια στην τουρκοκρατούμενη τότε Θεσσαλονίκη. Υπάρχει όμως και ένα άλλο ενδιέφεραν στοιχείο στην όλη αυτή ιστορία, (η παραΐστορία).
Φαίνεται πως η κυρία αυτή είναι θαυμαστής της τουρκικής τηλεόρασης και των ειδικά σχεδιασμένων τουρκικών σήριαλ τα οποία αναδείξαν την «ιστορική αντικειμενικότητα» της ιδίας και των οπαδών της. Η κυρία αυτή λοιπόν στο περίφημο βιβλίο της ιστορίας της δεν έκανε τίποτα άλλο παρά να περιγράψει πιστά τις σκηνές του παρακάτω τουρκικού τηλεοπτικού σήριαλ που έκανε θραύση στην τουρκική τηλεθέαση και αναφέρεται σε εκείνη την τραγική εποχή.
Η καταπληκτική λοιπόν τηλεοπτική σειρά, στην οποία αναφέρομαι είναι το, «Kırık Kanatlar», ή «Σπασμένα Φτερά», η οποία προβλήθηκε στο ίδιο δηλαδή τουρκικό κανάλι, (το Kanal D), που παρήγαγε και το περίφημο και πασίγνωστο σε μας σήριαλ, «Τα σύνορα της Αγάπης». Μια χαρακτηριστική σκηνή αυτής της σειράς που φαίνεται πως γοήτευσε την κ Ρεπούση και τους «συν αυτοίς», ξετυλίγεται σε μια προκυμαία της Ιωνίας κοντά στην Σμύρνη, μετά την ήττα των Ελλήνων και ενώ έχει υπογραφεί, παρά τις…έντονες διαμαρτυρίες των Τούρκων κατοίκων της περιοχής, η ανταλλαγή των πληθυσμών.
Οι Ρωμιοί κάτοικοι αναγκάζονται να πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς. Η χαρακτηριστική σκηνή είναι στην προκυμαία, όπου έχουν αρχίσει να συγκεντρώνονται οι πρόσφυγες παρέα με… τους θρήνους των Τούρκων συγκατοίκων τους που κλαίνε οι «καημένοι» γιατί… θα φύγουν οι αγαπημένοι τους Ρωμιοί,.
Το εκπληκτικό όμως δεν είναι σε αυτό το σημείο αλλά στο ότι ο τουρκικός στρατός, όχι μόνο συνοδεύει και κουβαλά με μεγάλη ευγένεια τα υπάρχοντα των προσφύγων, μην τυχόν και κουραστούν, αλλά… έχει στήσει και ένα μεγάλο πάγκο στην προκυμαία όπου τους προσφέρει… τρόφιμα, ( catering της εποχής), ποτά και ότι άλλο που θα τους κάνει ευχάριστο το ταξίδι της προσφυγιάς. Μάλιστα κάποιοι Τούρκοι στρατιώτες… κλαίνε γιατί θα χάσουν τον φίλο τους, κάποιο Νίκο και κάποιο Κώστα. Ένας λοχαγός είναι απαρηγόρητος για κάποια Μαρία, που τον χαιρετά με εμφανή την στενοχώρια γιατί φεύγει στην προσφυγιά !!! (καημένε Τούρκε χάνεις την Ρωμιά εταίρα σου.
Αχ άτιμε Κεμάλ τι μας έκανες!!) Σε λίγο τα πλοία που θα τους παραλάβουν φτάνουν και αφού οι Τούρκοι φαντάροι φορτώσουν τα υπάρχοντα τους, τότε βγάζουν τα μαντήλια. Από την μια ο τουρκικός στρατός του Κεμάλ που… κλαίει απαρηγόρητος γιατί φεύγουν οι Ρωμιοί πρόσφυγες και από την άλλη οι Ρωμιοί κλαίνε και αυτοί καθώς ανεμίζουν τα μαντήλια του αποχαιρετισμού. Κάπως έτσι έγινε… η Μικρασιατική καταστροφή και η άρχισε η μεγάλη ελληνική προσφυγιά, για το περίφημο αυτό τουρκικό σήριαλ.
Χαρακτηριστική είναι και μια άλλη σκηνή, που δείχνει πως οι Τούρκοι, το 1922 πάλι, καταφέρνουν να κάψουν ένα ελληνικό στρατόπεδο με… αναπτήρες σύγχρονης εποχής. Φαίνεται πως οι Τούρκοι ξέρουν να ξαναγράφουν την ιστορία μέσω τηλεοπτικών επιτυχιών, που έχουν ρεκόρ τηλεθέασης στην χώρα τους. Αυτά λοιπόν προβάλλονται στην Τουρκία και ίσως σύντομα να τα δούμε και στα ελληνικά κανάλια άλλωστε η αρχή έγινε προς δόξα της κ Ρεπούση και των οπαδών της.
Αλλά ας είμαστε λίγο σοβαροί. Το λιγότερο που θα έλεγα είναι μεγάλη ντροπή και προσβολή στην μνήμη όλων των θυμάτων των γενοκτονίας των χριστιανών της Ανατολής, η ανάδειξη αυτής της κυρίας σαν υποψήφια βουλευτής προς «ανταμοιβή» των πολύτιμων υπηρεσιών της. Ντροπή σας κ Κουβέλη. Αν δεν σέβεστε τις μαρτυρίες των προγόνων μας, τουλάχιστον έλπιζα ότι θα έχετε στοιχειώδεις γνώσεις της ιστορίας.
Αν πάλι δεν μπορείτε να διαβάσετε ξένη, (κυρίως γαλλική και αγγλική), βιβλιογραφία, τότε σας προτείνω στα ελληνικά τα σχετικά συγγράματα-μαρτυρίες όπως : «Η Σμύρνη στις Φλόγες», της Μαρτζορί Χαουτζπιάν, «Η κατάρα της Ασίας», του Goerge Horton, «Αρμενία 1915», του Jean Marie Carzou και το βιβλίο του Χάρη Τσιρκινίδη, «Επιτέλους τους Ξεριζώσαμε», από προσωπική ρήση του Κεμάλ Ατατούρκ στις 13 Αυγούστου του 1923. Ίσως έτσι καταλάβετε μερικά αυτονόητα, αλλά, ιερά και όσια.
Νίκος Χειλαδάκης
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας- Τουρκολόγος.
